Nguyên nhân và cách nhận biết, phòng trừ bệnh thán thư dưa hấu

Bệnh thán thư dưa hấu là một trong những bệnh hại nguy hiểm nhất mà bà con trồng dưa không thể chủ quan. Bệnh do nấm gây ra, có tốc độ lây lan nhanh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng trái. Trong bài viết này, Sataka sẽ giúp bạn hiểu sâu về nguyên nhân, triệu chứng và các biện pháp phòng hiệu quả.

1. Nguyên nhân gây bệnh thán thư dưa hấu

Bệnh thán thư dưa hấu là mối lo ngại lớn với bà con vì có thể lây lan rất nhanh nếu không được kiểm soát tốt. Nguyên nhân chủ yếu là do nấm Colletotrichum spp., tồn tại dai dẳng trong đất, hạt giống chưa xử lý và tàn dư cây bệnh từ vụ trước.

Đặc biệt, thời tiết nóng ẩm (30–34°C), mưa nhiều, độ ẩm cao là điều kiện lý tưởng để nấm phát triển mạnh, nhất là khi cây dưa đang lớn đến lúc thu hoạch.

Không chỉ ảnh hưởng đến dưa hấu, thán thư còn gây hại trên nhiều cây họ dây leo như dưa leo, bầu, bí... nên bà con cần chú ý luân canh hợp lý và xử lý kỹ tàn dư sau vụ.

=> Tìm hiểu thêm: Bệnh thán thư trên cây dâu tây: Tác hại và biện pháp xử lý

2. Triệu chứng thán thư dưa hấu

Sau khi xâm nhập vào cây trồng, bệnh thán thư dưa hấu biểu hiện khá rõ ràng trên các bộ phận như lá, thân và quả. Nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp bà con có hướng xử lý kịp thời, tránh lây lan trên diện rộng.

• Trên lá: Vết bệnh khởi phát ở lá già, là những đốm tròn nhỏ màu xanh xám hay vàng nhạt, dần chuyển nâu sẫm, có vòng đồng tâm. Khi ẩm, mặt dưới có mốc hồng – dấu hiệu đặc trưng của thán thư dưa hấu. Lá nặng bệnh sẽ khô rách, rụng sớm.
• Trên thân: Xuất hiện vết nâu xám hơi lõm. Bệnh nặng khiến thân khô teo, cây héo và chết nếu không xử lý kịp thời.
• Trên quả: Có đốm tròn nâu đen, lõm sâu và nứt ở giữa. Trời ẩm dễ thấy mốc hồng. Khi bệnh lan rộng, quả thối nhũn, rỉ nước, mất giá trị thương phẩm.

Triệu chứng thán thư dưa hấu

3. Thiệt hại do bệnh thán thư dưa hấu gây ra

Dưới đây là những hậu quả phổ biến mà bà con cần đặc biệt lưu ý:

• Làm cây yếu và chết sớm: Thán thư dưa hấu khiến lá khô, thân teo, cây còi cọc, giảm khả năng quang hợp. Ở giai đoạn cây con, bệnh có thể khiến cây chết sớm, ảnh hưởng đến cả vụ mùa.
• Giảm năng suất, chất lượng trái: Bệnh làm cây ra ít hoa, khó đậu trái. Trái dễ rụng, nhỏ, kém chất lượng. Trái nhiễm nặng có thể bị thối, úng nước, không thể tiêu thụ.
• Gây hại quanh năm: Thán thư dưa hấu có thể xuất hiện ở mọi giai đoạn sinh trưởng. Nếu không xử lý kịp thời, nguy cơ mất trắng mùa vụ là rất cao.

Thiệt hại do bệnh thán thư dưa hấu gây ra

4. Phòng, trị bệnh thán thư trên dưa hấu

Để hạn chế tối đa tác hại của thán thư dưa hấu, bà con cần chủ động kết hợp cả biện pháp canh tác và biện pháp sinh học, thuốc trừ bệnh tạo điều kiện để cây phát triển khỏe mạnh, kháng bệnh tốt và mang lại năng suất cao.

4.1 Biện pháp canh tác

Các biện pháp canh tác đúng kỹ thuật là nền tảng quan trọng giúp phòng ngừa bệnh thán thư dưa hấu hiệu quả từ gốc. Dưới đây là những lưu ý bà con cần áp dụng:

• Chọn giống kháng bệnh: Ưu tiên các giống dưa hấu khỏe, có khả năng kháng nấm bệnh, giúp hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh từ đầu vụ.
• Xử lý đất và tàn dư cây trồng: Sau mỗi vụ thu hoạch, cần thu gom và tiêu hủy toàn bộ tàn dư cây bệnh. Kết hợp xử lý đất sạch mầm bệnh, có thể dùng vôi bột hoặc biện pháp phơi ải để khử trùng đất hiệu quả.
• Trồng mật độ hợp lý: Không nên trồng quá dày, cần giữ khoảng cách thông thoáng, giúp ánh nắng chiếu đều, không khí lưu thông, hạn chế ẩm thấp – điều kiện thuận lợi cho thán thư dưa hấu phát triển.
• Tưới tiêu hợp lý: Ưu tiên tưới rãnh hoặc nhỏ giọt. Tránh tưới phun mưa hoặc tưới vào chiều tối vì sẽ khiến độ ẩm đất cao, tạo điều kiện cho nấm bệnh sinh sôi.
• Bón phân cân đối: Tránh bón thừa đạm; nên sử dụng thêm phân hữu cơ hoai mục trộn nấm Trichoderma hoặc phân vi sinh để tăng sức đề kháng cho cây.
• Luân canh cây trồng: Sau mỗi vụ dưa, nên luân canh với các cây trồng khác như đậu, bắp… để cắt đứt mầm bệnh tồn dư trong đất.

Phòng, trị bệnh thán thư trên dưa hấu

4.2 Biện pháp sinh học

Bên cạnh canh tác kỹ thuật, ứng dụng biện pháp sinh học là xu hướng được nhiều bà con tin dùng bởi hiệu quả lâu dài và an toàn:

• Sử dụng nấm có lợi: Bà con có thể bổ sung chế phẩm sinh học chứa Trichoderma spp., vừa giúp ức chế nấm gây thán thư dưa hấu, vừa cải thiện môi trường đất trồng.
• Tăng đề kháng cây trồng: Một số vi sinh vật có lợi như Bacillus subtilis khi được đưa vào đất sẽ kích thích hệ miễn dịch cây, làm cây khỏe mạnh và chống chọi tốt hơn với sâu bệnh.
• An toàn cho môi trường và người dùng: Các biện pháp sinh học không để lại tồn dư độc hại trong đất hay quả, rất phù hợp với hướng đi nông nghiệp sạch, bền vững.

Chăm sóc cây đúng cách và chủ động phòng ngừa thán thư dưa hấu là yếu tố then chốt giúp bà con giữ được mùa vụ ổn định, trái đẹp và chất lượng cao. Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bà con hiểu rõ hơn về bệnh, từ nguyên nhân đến giải pháp phù hợp. Nếu bà con cần tư vấn thêm hoặc tìm kiếm các loại chế phẩm hỗ trợ trị bệnh thán thư dưa hấu hiệu quả – Sataka luôn sẵn sàng đồng hành cùng bà con trên hành trình này.

CÔNG TY CỔ PHẦN SATAKA VIỆT NAM
Địa chỉ: Số 246 Nguyễn Kim Cương, Xã Tân Thạnh Đông, Huyện Củ Chi, TP.HCM
Hotline: 0856.555.585 hoặc 0789.917.927
Website: https://sataka.com.vn/