Bệnh thán thư ớt: Nguyên nhân, Triệu chứng, Cách phòng trừ

Nhận biết và xử lý kịp thời các bệnh hại là yếu tố sống còn để giúp bà con nông dân nâng cao năng suất và chất lượng nông sản. Một trong những bệnh phổ biến, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây ớt chính là bệnh thán thư ớt. Tại Sataka, chúng tôi xin chia sẻ đến quý bà con về thán thư ớt – từ nguyên nhân, biểu hiện đến biện pháp phòng trừ hiệu quả nhất.

1. Nguyên nhân gây bệnh thán thư ớt

Bệnh thán thư ớt do nấm Colletotrichum spp., phổ biến nhất là C. gloeosporioides, gây ra. Nấm sống sót trong hạt giống, tàn dư thực vật và đất từ 1–2 năm. Gặp điều kiện nóng ẩm (28–30°C), đặc biệt trong mùa mưa, bào tử nấm dễ nảy mầm và phát tán mạnh.

Nấm tấn công trái, lá, thân, chồi và cụm hoa:

• Trái: Xuất hiện đốm lõm nhỏ, sau lan rộng khiến trái thối, khô vỏ và rụng.
• Lá, thân: Có đốm nâu hoặc đỏ tía, vỏ bong tróc, chồi thâm đen.
• Cụm hoa: Héo, chết đen, giảm đậu trái và chất lượng.

Thán thư ớt là bệnh hại nguy hiểm, dễ lây lan, gây giảm năng suất và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thu nhập của người trồng.

Nguyên nhân gây bệnh thán thư ớt

2. Triệu chứng trên thán thư ớt

Bệnh thán thư ớt có thể xuất hiện ở mọi bộ phận của cây: lá, thân, trái, chồi và hoa.

• Lá: Xuất hiện các đốm nâu tròn hoặc méo, thường nằm dọc gân lá, sau lan rộng, có viền đỏ và lõm sâu.
• Thân và cuống lá: Vết bệnh hình thoi, hơi lõm, có viền đen đặc trưng, kèm theo các chấm đen nhỏ. Vỏ dễ bị bong tróc.
• Trái: Vết bệnh lõm nhẹ, hơi ướt, sau lan rộng thành hình tròn hoặc bầu dục dài 0,6–1,2cm. Khi nặng, trái bị thối, vỏ khô màu vàng xám, dễ rụng.
• Chồi và hoa: Chồi thối đen, hoa héo và chết, làm cây còi cọc, ít trái, trái nhỏ và chất lượng kém.

=> Tìm hiểu thêm: Bệnh Thán Thư Trên Xoài: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Cách Phòng Trừ

3. Điều kiện phát sinh và phát triển của bệnh

Thán thư ớt phát sinh từ bào tử nấm tồn tại trong hạt giống, tàn dư cây bệnh, đất, hoặc trên cỏ dại và ký chủ phụ (cà chua, khoai tây...).

Bào tử lây lan qua nước mưa, gió, côn trùng, và cả dụng cụ làm đất. Bệnh phát triển mạnh khi:

• Thời tiết ấm, ẩm, đặc biệt là mùa mưa.
• Ruộng trũng, thoát nước kém, bón nhiều đạm hoặc dinh dưỡng mất cân đối.
• Trồng ớt liên tục nhiều năm, khiến bệnh phát sinh sớm, thậm chí trên trái non.

Ngay cả trong mùa khô, nếu độ ẩm cao do sương mù hoặc tưới nhiều, bệnh thán thư ớt vẫn có thể gây hại nặng.

Điều kiện phát sinh và phát triển của bệnh

4. Biện pháp phòng trừ bệnh thán thư ớt

Để kiểm soát hiệu quả bệnh thán thư ớt, bà con nên phòng ngừa ngay từ đầu vụ bằng các biện pháp tổng hợp, đặc biệt là vào mùa mưa – thời điểm nấm bệnh phát triển mạnh nhất.

4.1. Biện pháp canh tác

Chọn giống tốt, hạt sạch bệnh
Ưu tiên sử dụng giống ớt có khả năng kháng bệnh, không lấy hạt từ ruộng từng bị thán thư ớt. Hạt nên được xử lý bằng nước nóng 52°C trong 2 giờ hoặc thuốc trừ nấm chuyên dùng.

Làm đất kỹ, luống cao, thoát nước tốt
Nấm gây bệnh thán thư ớt phát triển mạnh trong điều kiện ẩm ướt. Bà con cần lên luống cao, đảm bảo thoát nước nhanh, nhất là vào mùa mưa.

Vệ sinh đồng ruộng định kỳ
Sau thu hoạch, cần tiêu hủy toàn bộ tàn dư cây bệnh, không để nấm tồn tại qua vụ sau. Cần dọn sạch cỏ dại, tránh nơi trú ẩn cho nấm.

Bón phân hợp lý
Tránh bón quá nhiều đạm (N), vì lá xanh rậm dễ tạo môi trường ẩm cho nấm phát triển. Nên bón cân đối NPK, kết hợp phân hữu cơ hoai mục và chế phẩm Trichoderma để tăng sức đề kháng cho đất.

Trồng thưa, luân canh cây trồng
Không trồng ớt quá dày. Nếu ruộng từng bị bệnh, nên luân canh với lúa nước hoặc cây khác họ cà từ 2–3 năm để cắt mầm bệnh.

Biện pháp phòng trừ bệnh thán thư ớt

4.2. Biện pháp hóa học

Ngay khi phát hiện triệu chứng thán thư ớt, nên cắt bỏ phần bệnh, tiêu hủy, sau đó phun thuốc trừ bệnh với các hoạt chất như:

• Metominostrobin, Azoxystrobin,
• Chlorothalonil,
• Propineb,
• Metalaxyl-M + Mancozeb...

Một số sản phẩm hiệu quả: Ringo-L 20SC, Daconil 500SC, Ridomil Gold 68WG, Kanras 72WP… (theo liều lượng khuyến cáo).

Bổ sung phân bón lá tăng đề kháng
Kết hợp phun Canxi, Silic, Kẽm, Boron giúp cây cứng cáp, hạn chế nấm xâm nhập. Phun định kỳ 5–7 ngày/lần trong mùa mưa.

Lưu ý khi phun thuốc:

• Tránh dùng chất kích thích hoặc phân đạm cao khi cây đang bị bệnh.
• Nên phun kèm chất bám dính để thuốc không bị rửa trôi.
• Sau mưa lớn, cần tưới xả sạch cây, rồi phun thuốc phòng.
• Nếu bệnh nặng, phun 2–3 lần cách nhau 7–10 ngày, đảm bảo thời gian cách ly an toàn trước khi thu hoạch.

Hiểu rõ và chủ động phòng ngừa thán thư ớt ngay từ đầu vụ sẽ giúp bà con giảm thiểu rủi ro, bảo vệ tốt vườn ớt trong suốt mùa trồng. Dù là một bệnh khá phổ biến và khó chịu, nhưng nếu kết hợp đúng các biện pháp canh tác và hóa học, bà con hoàn toàn có thể kiểm soát được tình trạng lây lan của bệnh thán thư ớt. Mong rằng những chia sẻ từ Sataka sẽ giúp bà con thêm tự tin chăm sóc vườn ớt khỏe mạnh, đạt năng suất cao.

CÔNG TY CỔ PHẦN SATAKA VIỆT NAM
Địa chỉ: Số 246 Nguyễn Kim Cương, Xã Tân Thạnh Đông, Huyện Củ Chi, TP.HCM
Hotline: 0856.555.585 hoặc 0789.917.927
Website: https://sataka.com.vn/