ພະຍາດໝາກເຜັດ: ສາເຫດ, ອາການ, ວິທີປ້ອງກັນ

ການຮັບຮູ້ ແລະແກ້ໄຂພະຍາດພືດໃຫ້ທັນເວລາເປັນປັດໄຈສຳຄັນທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ຊາວກະສິກອນເພີ່ມຜົນຜະລິດ ແລະຄຸນນະພາບຂອງກະສິກຳ. ໜຶ່ງໃນພະຍາດທີ່ພົບທົ່ວໄປ ແລະສ້າງຜົນກະທົບຮ້າຍແຮງຕໍ່ຕົ້ນໝາກເຜັດແມ່ນພະຍາດໝາກເຜັດ (Anthracnose) ນີ້ເອງ. ທີ່ Sataka, ພວກເຮົາຂໍແບ່ງປັນກັບທ່ານກ່ຽວກັບພະຍາດໝາກເຜັດ (Anthracnose) – ຈາກສາເຫດ, ອາການ ຈົນເຖິງມາດຕະການປ້ອງກັນທີ່ມີປະສິດທິພາບສູງສຸດ.

1. ສາເຫດຂອງພະຍາດໝາກເຜັດ

ພະຍາດໝາກເຜັດ (Anthracnose) ແມ່ນເກີດມາຈາກເຊື້ອລາ Colletotrichum spp., ທີ່ພົບເຫັນຫຼາຍທີ່ສຸດແມ່ນ C. gloeosporioides. ເຊື້ອລາສາມາດຢູ່ລອດໃນເມັດພັນ, ສິ່ງເສດເຫຼືອຂອງພືດ ແລະດິນໄດ້ 1-2 ປີ. ເມື່ອພົບສະພາບອາກາດຮ້ອນຊຸ່ມ (28–30°C), ໂດຍສະເພາະໃນລະດູຝົນ, ສະປໍຂອງເຊື້ອລາງອກງ່າຍ ແລະແຜ່ກະຈາຍຢ່າງແຮງ.

ເຊື້ອລາໂຈມຕີໝາກ, ໃບ, ລຳຕົ້ນ, ຍອດ ແລະຊໍ່ດອກ:

• ໝາກ: ເກີດຈຸດນ້ອຍໆທີ່ເປັນຮອຍບຸ໋ມ, ຕໍ່ມາຈະແຜ່ລາມເຮັດໃຫ້ໝາກເນົ່າເປື່ອຍ, ເປືອກແຫ້ງ ແລະຫຼົ່ນ.
• ໃບ, ລຳຕົ້ນ: ມີຈຸດສີນ້ຳຕານ ຫຼືສີມ່ວງແດງ, ເປືອກລອກອອກ, ຍອດຈະດຳ.
• ຊໍ່ດອກ: ຫ່ຽວແຫ້ງ, ຕາຍດຳ, ຫຼຸດຜ່ອນການຕິດໝາກ ແລະຄຸນນະພາບ.

ພະຍາດໝາກເຜັດ (Anthracnose) ເປັນພະຍາດທີ່ອັນຕະລາຍ, ແຜ່ລາມງ່າຍ, ເຮັດໃຫ້ຜົນຜະລິດຫຼຸດລົງ ແລະສົ່ງຜົນກະທົບຮ້າຍແຮງຕໍ່ລາຍຮັບຂອງຊາວກະສິກອນ.

ສາເຫດຂອງພະຍາດໝາກເຜັດ

2. ອາການຂອງພະຍາດໝາກເຜັດ

ພະຍາດໝາກເຜັດ ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ກັບທຸກພາກສ່ວນຂອງຕົ້ນ, ລວມມີ: ໃບ, ລຳຕົ້ນ, ໝາກ, ຍອດ ແລະ ດອກ.

• ໃບ: ເກີດມີຈຸດສີນ້ຳຕານເປັນວົງມົນ ຫຼື ຮູບຮ່າງບໍ່ແນ່ນອນ, ມັກຈະພົບຕາມເສັ້ນໃບ, ຕໍ່ມາຈະແຜ່ລາມອອກໄປ, ມີຂອບສີແດງ ແລະ ເປັນຮອຍບຸ໋ມເລິກ.
• ລຳຕົ້ນ ແລະ ກ້ານໃບ: ມີຮອຍພະຍາດເປັນຮູບໄຂ່, ບຸ໋ມລົງເລັກນ້ອຍ, ມີຂອບສີດຳເປັນເອກະລັກ, ພ້ອມດ້ວຍຈຸດສີດຳນ້ອຍໆ. ເປືອກມັກຈະລອກອອກງ່າຍ.
• ໝາກ: ຮອຍພະຍາດບຸ໋ມເລັກນ້ອຍ, ມີຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ, ຕໍ່ມາຈະແຜ່ລາມອອກເປັນຮູບວົງມົນ ຫຼື ຮູບໄຂ່ຍາວ 0.6–1.2 ຊັງຕີແມັດ. ເມື່ອພະຍາດຮ້າຍແຮງ, ໝາກຈະເນົ່າເປື່ອຍ, ເປືອກແຫ້ງເປັນສີເຫຼືອງປົນເທົາ, ແລະ ຫຼົ່ນງ່າຍ.
• ຍອດ ແລະ ດອກ: ຍອດຈະເນົ່າດຳ, ດອກຫ່ຽວແຫ້ງ ແລະ ຕາຍ, ເຮັດໃຫ້ຕົ້ນເປ່ເພ, ໝາກໜ້ອຍ, ໝາກນ້ອຍ ແລະ ຄຸນນະພາບບໍ່ດີ.

ຮຽນຮູ້ເພີ່ມຕື່ມ: ພະຍາດຂີ້ກະເດືອນໃນໝາກມ່ວງ: ສາເຫດ, ອາການ, ວິທີປ້ອງກັນ

3. ເງື່ອນໄຂການເກີດ ແລະ ການພັດທະນາຂອງພະຍາດ

ພະຍາດໝາກເຜັດ (Anthracnose) ເກີດຈາກສະປໍຂອງເຊື້ອລາທີ່ອາໄສຢູ່ໃນເມັດພັນ, ສິ່ງເສດເຫຼືອຂອງພືດທີ່ຕິດພະຍາດ, ດິນ, ຫຼື ໃນຫຍ້າປ່າ ແລະ ພືດອາໄສຮອງ (ເຊັ່ນ: ໝາກເລັ່ນ, ມັນຝຣັ່ງ...).

ສະປໍແຜ່ລາມຜ່ານນ້ຳຝົນ, ລົມ, ແມງໄມ້, ແລະ ເຄື່ອງມືກະສິກຳ. ພະຍາດຈະພັດທະນາແຮງເມື່ອ:

• ສະພາບອາກາດອົບອຸ່ນ, ຊຸ່ມຊື່ນ, ໂດຍສະເພາະໃນລະດູຝົນ.
• ພື້ນທີ່ປູກເປັນບ່ອນຕ່ຳ, ລະບາຍນ້ຳບໍ່ດີ, ໃສ່ຝຸ່ນໄນໂຕຣເຈນຫຼາຍເກີນໄປ ຫຼື ສານອາຫານບໍ່ສົມດູນ.
• ປູກໝາກເຜັດຕໍ່ເນື່ອງກັນຫຼາຍປີ, ເຮັດໃຫ້ພະຍາດເກີດຂຶ້ນໄວ, ແມ່ນແຕ່ໃນໝາກອ່ອນກໍຕາມ.
• ເຖິງແມ່ນໃນລະດູແລ້ງ, ຖ້າຄວາມຊຸ່ມຊື່ນສູງຍ້ອນໝອກ ຫຼື ການຫົດນ້ຳຫຼາຍ, ພະຍາດໝາກເຜັດ ກໍຍັງສາມາດສ້າງຄວາມເສຍຫາຍຮ້າຍແຮງໄດ້.

ເງື່ອນໄຂການເກີດ ແລະ ການພັດທະນາຂອງພະຍາດ

4. ມາດຕະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມພະຍາດໝາກເຜັດ

ເພື່ອຄວບຄຸມພະຍາດໝາກເຜັດ (Anthracnose) ໃຫ້ມີປະສິດທິພາບ, ຊາວກະສິກອນຄວນປ້ອງກັນຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນລະດູການປູກດ້ວຍມາດຕະການລວມ, ໂດຍສະເພາະໃນລະດູຝົນ – ຊ່ວງທີ່ເຊື້ອພະຍາດຈະເລີນເຕີບໂຕແຮງທີ່ສຸດ.

4.1. ມາດຕະການປູກຝັງ

• ເລືອກແນວພັນທີ່ດີ, ເມັດພັນທີ່ສະອາດປາດສະຈາກພະຍາດ
  • ຄວນໃຊ້ແນວພັນໝາກເຜັດທີ່ມີຄວາມທົນທານຕໍ່ພະຍາດ, ບໍ່ຄວນເອົາເມັດພັນຈາກສວນທີ່ເຄີຍເປັນພະຍາດ Anthracnose. ເມັດພັນຄວນໄດ້ຮັບການບຳບັດດ້ວຍນ້ຳຮ້ອນ 52°C ເປັນເວລາ 2 ຊົ່ວໂມງ ຫຼື ໃຊ້ຢາຂ້າເຊື້ອລາສະເພາະ.
• ກະກຽມດິນໃຫ້ດີ, ຍົກຮ່ອງສູງ, ລະບາຍນ້ຳໄດ້ດີ
  • ເຊື້ອລາທີ່ກໍ່ໃຫ້ເກີດພະຍາດ Anthracnose ຈະເລີນເຕີບໂຕໄດ້ດີໃນສະພາບທີ່ມີຄວາມຊຸ່ມຊື່ນ. ຊາວກະສິກອນຄວນຍົກຮ່ອງໃຫ້ສູງ, ຮັບປະກັນການລະບາຍນ້ຳໄດ້ໄວ, ໂດຍສະເພາະໃນລະດູຝົນ.
• ຮັກສາອະນາໄມໃນສວນເປັນປະຈຳ
  • ຫຼັງການເກັບກ່ຽວ, ຄວນທຳລາຍສິ່ງເສດເຫຼືອຂອງຕົ້ນພືດທີ່ຕິດພະຍາດທັງໝົດ, ບໍ່ໃຫ້ເຊື້ອລາຄົງຄ້າງໄປເຖິງລະດູຕໍ່ໄປ. ຄວນຖາງຫຍ້າໃຫ້ສະອາດ, ຫຼີກລ້ຽງບ່ອນເຊື່ອງຊ້ອນຂອງເຊື້ອລາ.
• ໃສ່ຝຸ່ນໃຫ້ເໝາະສົມ
  • ຫຼີກລ້ຽງການໃສ່ຝຸ່ນໄນໂຕຣເຈນ (N) ຫຼາຍເກີນໄປ, ເພາະວ່າໃບທີ່ຂຽວຊຸ່ມຊື່ນຈະສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ຊຸ່ມຊື່ນໃຫ້ເຊື້ອລາຈະເລີນເຕີບໂຕໄດ້ງ່າຍ. ຄວນໃສ່ຝຸ່ນ NPK ໃຫ້ສົມດູນ, ປະສົມກັບຝຸ່ນຊີວະພາບທີ່ໝັກດີແລ້ວ ແລະ ເຊື້ອ Trichoderma ເພື່ອເພີ່ມຄວາມຕ້ານທານໃຫ້ແກ່ດິນ.
• ປູກຫ່າງໆ, ປູກພືດໝູນວຽນ
  • ບໍ່ຄວນປູກໝາກເຜັດໜາແໜ້ນເກີນໄປ. ຖ້າສວນເຄີຍຕິດພະຍາດ, ຄວນປູກພືດໝູນວຽນກັບເຂົ້າໜອງ ຫຼື ພືດຕະກູນດຽວກັນແຕ່ຄົນລະຊະນິດເປັນເວລາ 2-3 ປີ ເພື່ອຕັດວົງຈອນຂອງພະຍາດ.

ມາດຕະການປ້ອງກັນ ແລະ ຄວບຄຸມພະຍາດໝາກເຜັດ

4.2. ມາດຕະການທາງເຄມີ

ທັນທີທີ່ພົບເຫັນອາການຂອງພະຍາດໝາກເຜັດ (Anthracnose), ຄວນຕັດສ່ວນທີ່ຕິດພະຍາດອອກ, ທຳລາຍຖິ້ມ, ຈາກນັ້ນສີດຢາຂ້າເຊື້ອລາທີ່ມີສານອອກລິດເຊັ່ນ:

• Metominostrobin, Azoxystrobin,
• Chlorothalonil,
• Propineb,
• Metalaxyl-M + Mancozeb...
• ຜະລິດຕະພັນບາງຊະນິດທີ່ມີປະສິດທິພາບ: Ringo-L 20SC, Daconil 500SC, Ridomil Gold 68WG, Kanras 72WP... (ຕາມປະລິມານທີ່ແນະນໍາ).

ເພີ່ມຝຸ່ນບຳລຸງໃບເພື່ອເພີ່ມພູມຕ້ານທານ

• ປະສົມການສີດ Calcium, Silicon, Zinc, Boron ຊ່ວຍໃຫ້ຕົ້ນໄມ້ແຂງແຮງ, ຈຳກັດການເຂົ້າທຳລາຍຂອງເຊື້ອລາ. ສີດເປັນປະຈຳທຸກໆ 5–7 ວັນ/ຄັ້ງໃນລະດູຝົນ.

ຂໍ້ຄວນລະວັງໃນການສີດຢາ:

• ຫຼີກລ້ຽງການໃຊ້ສານກະຕຸ້ນ ຫຼື ຝຸ່ນໄນໂຕຣເຈນສູງ ໃນເວລາທີ່ພືດກຳລັງຕິດພະຍາດ.
• ຄວນສີດພ້ອມກັບສານເກາະຕິດ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຢາຖືກນ້ຳຝົນລ້າງອອກ.
• ຫຼັງຈາກຝົນຕົກໜັກ, ຄວນຫົດນ້ຳລ້າງຕົ້ນໄມ້ໃຫ້ສະອາດ, ແລ້ວຈຶ່ງສີດຢາປ້ອງກັນ.
• ຖ້າພະຍາດຮ້າຍແຮງ, ຄວນສີດ 2-3 ຄັ້ງ ຫ່າງກັນ 7-10 ວັນ, ຮັບປະກັນໄລຍະເວລາປອດໄພກ່ອນການເກັບກ່ຽວ.

ການເຂົ້າໃຈຢ່າງຊັດເຈນ ແລະ ການປ້ອງກັນພະຍາດໝາກເຜັດຢ່າງຕັ້ງໜ້າຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນລະດູການປູກ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຊາວກະສິກອນຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສ່ຽງ, ປົກປ້ອງສວນໝາກເຜັດໄດ້ດີຕະຫຼອດລະດູການປູກ. ເຖິງແມ່ນວ່າມັນເປັນພະຍາດທີ່ພົບທົ່ວໄປ ແລະ ສ້າງຄວາມລຳບາກ, ແຕ່ຖ້າປະສົມປະສານມາດຕະການປູກຝັງ ແລະ ມາດຕະການທາງເຄມີຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ຊາວກະສິກອນກໍສາມາດຄວບຄຸມສະພາບການແຜ່ລາມຂອງພະຍາດໝາກເຜັດ ໄດ້ຢ່າງສິ້ນເຊີງ. ຫວັງວ່າການແບ່ງປັນຈາກ Sataka ນີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຊາວກະສິກອນມີຄວາມໝັ້ນໃຈຫຼາຍຂຶ້ນໃນການດູແລສວນໝາກເຜັດໃຫ້ແຂງແຮງ ແລະ ໄດ້ຜົນຜະລິດສູງ.

ບໍລິສັດສະຕັອກຫວຽດ

ທີ່ຢູ່: ເລກທີ 246 ຫງວຽນກິມເກື່ອງ, ຕາແສງ ແທງດົງ, ເມືອງ ກູຈີ, ນະຄອນ ໂຮ່ຈີມິນ.

ສາຍດ່ວນ: 0856.555.585 ຫຼື 0789.917.927

ເວັບໄຊທ໌: https://sataka.com.vn/